Cinsellik, haz alıp haz vermek amacıyla ruhun ve bedenin
paylaşılmasıdır. Uzun süreli ilişkilerin ve evliliklerin dinamosu olarak
bilinen cinselliğin, ilişkinin enerjiyle dolması ve sıkıntılara karşı daha
güçlü hale gelmesinde çok önemli olduğu kabul edilmektedir. Doyurucu ve tatmin
edici bir cinsellik ilişkiye yaşam kaynağı olurken, problemli bir cinsellik
görünmez ve dayanılmaz bir yük getirebilir. Cinsel hayatta sık karşılaşılan
problemlerden bir tanesi de, çiftin cinselliği istediği kadar uzatamaması ve
hazzın kontrolünü sağlayamayan erkeğin erken boşalmasıdır.
Erken boşalma(prematür ejakülasyon), “cinsel istek ve arzu
ile başlayan ilişkinin, erkeğin kontrolünün dışında istenmedik bir zamanda
boşalmayla sonlanması” olarak tanımlanabilecek bir cinsel işlev bozukluğudur. Geçmiş
olumsuz deneyimlerden beslenen erken boşalma korkusu, her ilişki sonrasında kendini
doğrulayan kehanete dönmekte ve cinselliğe karşı derin kaygıların oluşmasına
sebep olmaktadır. Erken boşalan erkeklerin, cinsellik devam ederken arzu ettiği
kadar birleşmenin süresini uzatamaması, boşalmanın kontrolünü sağlayamaması ve
cinselliğin istenmeyen kontrolsüz bir bitişe mahkûm olmasını engelleyememesi,
büyük bir özgüven kaybına ve yetersizlik duygusuna sebep olmakta, etkisi
cinsellik sonrasına da yansıyan olumsuzluklar getirebilmektedir.
Amerikan Psikiyatri Birliğinin yayınlamış olduğu ve tıp
hekimlerinin çoğunun hastalık tanımlaması yaparken referans aldığı DSM-5 tanı
ölçütlerine göre Erken Boşalma Problemine bakacak olursak;
Tanı Kriterleri:
A- Cinsel ilişki sırasında, vajinaya girdikten sonra yaklaşık 1 dk içinde ve kişinin isteğinden erken gerçekleşen boşalma durumunun olması
A- Cinsel ilişki sırasında, vajinaya girdikten sonra yaklaşık 1 dk içinde ve kişinin isteğinden erken gerçekleşen boşalma durumunun olması
B- Bu özelliklerin en az 6 ay boyunca sürekli tekrar ediyor olması ve neredeyse her cinsel ilişkide (%75) aynı problemin yaşanması
C- Kişinin
bu durumdan dolayı klinik açıdan belli sıkıntılar ve huzursuzluklar yaşıyor
olması
D- Bu cinsel işlev bozukluğunun “cinsel kökenli olmayan bir ruhsal bozuktan kaynaklanması, ağır ilişki bozukluğu yaratacak ve gerginlik oluşturacak durumdan kaynaklanması, madde ya da ilaç kullanımına bağlı olması ya da başka bir hastalıkla açıklanması” gibi durumlardan kaynaklanmaması
Türleri:
A) Başlangıç Durumuna Göre
Birincil: Bu bozukluğun, kişinin cinsel açıdan kendini
tanıdığı ve etkin olmaya başladığı zamandan beri var olması
İkincil : Bu bozukluğun, kişinin cinsel olarak etkin olduğu ve doyurucu deneyimler yaşadığı
bir dönemden sonra başlaması
B) Problem Alanına Göre
Yaygın : Bu
bozukluğun bütün ortamlarda ve partnerlerde görülüyor olması
Durumsal : Bu bozukluğun yalnızca bazı ortamlarda veya bazı
partnerlerde görülüyor olması
C) Şiddetine Göre
Hafif Derece : Vajinaya girdikten sonra 30 saniye ile 1
dakika içinde boşalma olması
Orta Derece : Vajinada
girdikten sonra 15 saniye ile 30 saniye arasında boşalma olması
Ağır Derece : Cinsel birleşmeden önce, birleşme anında ya da
vajinaya girdikten sonra 15 saniye içerisinde boşalma olması
Görülme Sıklığı
Erken boşalma erkeklerde en sık görülen cinsel işlev
bozukluğudur. Çeşitli Avrupa ülkelerinde yapılan araştırmalarda erkeklerin % 16-32 oranında bu problemin yaşandığı fakat
sadece % 9 unun tedaviye başvurduğu belirtilmektedir. Bazı araştırmalarda 25 yaşın altındaki
erkelerin % 30 unda, 40 yaşın üstündeki erkeklerin %10 unda da görüldüğü
belirtilmektedir.
Duygusal Özellikleri
Erken boşalma yaşayan erkekler, cinsel hayatta yaşadıkları bu
sorundan kaynaklı birçok olumsuz duyguyu günlük yaşamda sırtlarında taşırlar.
Arzulamış olduğu ilişkiyi yaşayamadığı ve yaşatamadığından dolayı; kontrolsüz boşalma korkusu, yetersizlik
duygusu, başarısızlık duygusu, utanç
duygusu, suçluluk duygusu, kendinden nefret etme, kendine öfke, özgüven kaybı,
cinsel tatminde azalma gibi duygular ortaya çıkar. İlk ilişkideki erken
boşalmadan sonra kendini ispatlama adına ikinci birleşmede ısrarcı olma ve
zamanla cinsel isteksizliğin ortaya çıkması gibi durumlarla karşılaşılabilir.
Davranışsal Özellikleri
Erken boşalan erkeklerin diğerlerine göre daha sonuç odaklı
ve kontrolcü olduğu bilinmektedir. Hayatlarında çoğu şeyi hızlıca tüketirler, süreç içerisinde anlamını tam olarak
hissedemeden elde etmeye ve sahip olmaya odaklanırlar. Bir çok yaşam alanında
görülen bu hızlı başla hızlı bitir alışkanlığı, cinsel hayatlarına da hakimdir.
Bu kişilerin günlük yaşamdaki en belirgin özelliklerine bakacak olursak;
- Yemeğe hızlı oturur, hızlı yerler
- Arabayı hızlı kullanırlar
- Çabuk öfkelenirler, öfke kontrolü zayıftır
- İsteğini ertelemede ve olumsuzluğa tahammülde zorlanırlar
- Olumsuz duygudan kolay sıyrılamazlar
- Süreç odaklı değil sonuç odaklı yaşarlar
- İçinde bulunduğu anda kalmayı beceremezler
- Ya geçmişin pişmanlığıyla ya da geleceğin korkusuyla yaşarlar
- Kontrolü altında olmadığını hissettiği durumlara ilişkin normalden fazla kaygılıdırlar
- Bazıları çok zor karar verir, en iyi kararı da verse sadece olumsuz tarafına odaklanır
- Bazıları ise hızlı karar verir, olaylar ya siyahtır ya da beyaz
- İnsanlara ya fazla güvenirler ya da hep bir güvensizlik içerisinde olurlar
Nedenleri
Erken boşalmanın fizyolojik sorunlara, ilaç kullanımına,
madde kullanımına veya başka bir rahatsızlığa bağlı olarak ortaya çıkma
ihtimali vardır. Fakat klinik tecrübelere ve yardım için başvuran hastaların
yaşadığı erken boşalma probleminin sebeplerine bakıldığında, çok büyük bir
kısmının psikolojik kökenli olduğu anlaşılmaktadır. Erken boşalmanın psikolojik
sebeplerine ve gelişimine bakacak olduğumuzda;
- Gençlik döneminde yapılan hızlı mastürbasyonlar: Erkeklerin çoğu gençlik döneminde mastürbasyon yaparken yakalanacağı korkusuyla, hızlı bir şekilde sonuca ulaşma ve gerginlikten kurtulma amacıyla erken boşalmayı deneyimler. Zihin, bir taraftan suçluluktan kurtulmak ve yakalanmamak için bir taraftan da hazzı maksimum seviyeye çıkarıp boşalmada yoğun keyif yaşamak için erken boşalmayı öğrenir. Bu şekilde hızlı başlanan, yoğun haz alınan ve erken biten bir cinsel deneyim olarak davranışsal kalıp oluşur. Öğrenilen bu davranış kalıbı bilinçdışında tutulur, sonraki ilişkilerde direkt olarak tetiklenir ve ilişki erken boşalma ile sonlanır.
- Bilinçaltında cinsellikle ilgili olumsuz düşüncelerin olması
- Günah işleme ve suçluluk duygusu yaşaması
- Cinselliğe yüklenen yanlış anlamlar (güç, erkeklik, iktidar, başarı, değerlilik)
- Kontrolü kaybetme kaygısı
- Gebe bırakma korkusu
- Partnerin isteksiz olması
- Değersizlik ve sevilmeme duygusu
- Cinsellik konusunda tecrübesizlik
- Ortamın ve koşulların müsait olmaması
- Eşiyle yaşadığı gerginlikler ve çatışmalar
- Stres, yorgunluk, sıkkınlık, tedirginlik ve genel kaygı hali
Erkek cinsel işlev sorunları arasında en sık karşılaşılan
erken boşalma problemi ile ilgili, sebeplerinin çok büyük bir kısmının
psikolojik kökenli olmasından dolayı, başarıyla yürütülen cinsel terapi
süreçlerinde etkin çözümler üretilip yüz güldürücü sonuçlara ulaşılabiliyor. Cinsel
hayatta yaşanan bu sorunların aşılması, hem kişinin iç dünyasında rahatlamasına
ve doyurucu cinsel yaşama sahip olmasına hem de duygusal ilişkinin daha çok güçlenmesine
katkı sunacaktır. Alanında uzman bir ruh sağlığı profesyoneliyle etkin bir
cinsel terapi sürecine başlamanız, ihtiyaç duyduğunuz duygusal ve cinsel hayata
kavuşmanıza yardımcı olacaktır.
Şanver YEREBAKAN
Uzman Klinik Psikolog /
Psikoterapist
Kaynaklar
-
ÖZTÜRK
O., Uluşahin A., Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, Nobel Tıp Kitapevi, Ankara, 2015
-
Amerikan
Psikiyatri Birliği, Ruhsal Bozuklukların tanısal ve Sayımsal El Kitabı (DSM-5),
Çev: Köroğlu E., Hekimler Yayın Birliği, Ankara 2014
-
HERTLEN
K. M., WEEKS G. R., GAMBESCİA N., Sistemik Seks Terapisi, Çev: Keçe C., Ok M.,
Pusula Yayınevi, Ankara
-
KEÇE
C., Cinselliğin Dayanılmaz Ağırlığı, Pusula Yayınevi, Ankara, 2015